Gender – Ling in Khortha language – खोरठा भाषा के लिंग

Ling in Khortha , झारखंडे संस्कृति के बात करल भाय, तो किआ जाइत – पाइत भिन्नु – भेद नाञ हर । खोरठा देतरेक आइत पाइत पर डॉ. ऐ. के. झो जीक बिचार हइ, कि आपन संस्कृतिकर मोटाविक जाइत के तीन गो सरूप पावल जाहे ।

Ling in Khortha – लिंग

मकिन खोरठा बेआकरने लिंग के अरथ जाइत पाइत से नाञ हइ, बिन्चकुन लिंग के अरथ कोन्हों जिव जंतु बा परानी के लिंगीय बोध से हइ । डॉ. ए. के. लॉ श्री आपन बेआकरन किताबें लिंग के दुगो भेद बतवल हथिन –

Gender - Ling in Khortha language - खोरठा भाषा के लिंग

1. पुलिंग – जिसका योनि चिन्ह पुरुष का हो |

2. स्त्रीलिंग – जिसका योनि चिन्ह मादा/स्त्री का हो | .

पुलिंग लिंग बोधक शब्द –

पुलिंग स्त्रीलिंग
बरदगाय
बापमाइ / मात्र
भाइ बहिन
दादाभउजी
काड़भइस

ख. स्त्री प्रत्यय –

पुलिंगस्त्रीलिंग
छोड़ाछोडि
मामा मामी
काका काकी

• इन प्रत्यय:- जैसे

पुलिंगस्त्रीलिंग
सुंडीसुंडिइन
तेलीतेलिन
कोइरीकोइरीन
कुरमी कुरमिन

• आइन प्रत्यय :- जैसे

पुलिंगस्त्रीलिंग
पितियापितिआइन
पांडेपंड़ीआइन
साढूसाढूवाइन
नउवानउआइन
कुम्हारकुम्हाइन

पुलिंग से इसतिरलिंग बनावेक नियम् –

a) आइन’ परतइ जोडकर इसतिरलिंग

खोरठा बेभाकरने पुलिंग से इसतिरलिंग बनवे खातिर भाइन परतडू जोड़ेक ति पावल जा हइ ।

जइसे पु – इसत्रिलिंग , सेठ – सेवाइन

b ) वाइन परतइ ओइड के इसतिरलिंग

खोरठा छेतरें पुलिंग से इसतिरलिंग बनवेक लागीन ‘वाइन’ परतइ जोडल जाहे । एक पटतइर हेठे देखल जाइ ।

जइसे पुलिंग – इसतिरलिंग , महतो – महतवाइन , साधु – साधुवाइन , बाबु – बाबुवाइन आरो आरो

c) इन परतइ जोइड के इसतिरलिंग

खोरना भासा छेतरे पुलिंग से इसतिरलिंग ‘ बनावे खातिर इन परतइ जोडक विधि विधान हइ ।

जइसे – कुमार – कुंभारिनी , तेली – तेलिन

d) ‘ई’ परतइ ब्रोइड के इसतिरलिंग

खोरठा भासाञ ई परतई जोइड के पुलिंग से इसतिरलिंग बनवल जा है। एकर पटतइर ई रकम हइ । जइसे –

मामा – मामी , बड़का – बड़की , काका – काकी , बाछा – बाछी आरो आरो

e) बिन’ परतइ जोइड के इसतिरलिंग

खोरठा देतरें’बिन’ परतह ब्रोइड के पुलिंग से इसतिरलिंग बनवेक नियम कानुन पावल जा है।

मनेक पुलिंग सबद के सोझा – सोझी रूप बदइल आहे, ऐकर पटतइर ऐठेरकम हइ।

जइसे – मरद – जनी , दादा – भउजी, हरवाहा – रोपनी आरो आरो

ई तरी कहल बाइ पारे की खोरण भासाम लिंग परमपरा के आपन रूप हइ ।

खोरठा लिंग विचार के पुलिंग से इसतिरलिंग बनवे खातिर आइन परतइ वाइन इन आर ‘ई’ परतइ बोडेक नियम कानुन हय । एकर छाडा (अलावे) बिन परतइ जोडकर बनवेक बेवहार देखल जा हे । मनेक खोरठा भासाञ लिंग विचार सोझा हइ ।

नपुंसकलिंग

जेकरा मे कोई योनि चिन्ह नाञ पावल जा हे, ओकरा नपुंसक लिंग मानल जा हे ।

जइसे – पहाड़, हवा, पानी, माटी आरो आरो

Gender – Ling in Khortha

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

error: